Cumalıkızık Köyü

Cumalıkızık, Bursa'nın doğusunda, Bursa-Ankara karayolunun 12. km'sinde Uludağ’ın kuzeyinde yer alan erken dönem Osmanlı Vakıf köyüdür.

 "Kızık" ismi 11. yüzyılda Divan-ı Lugat-it Türk'te Anadolu ve Kuzey Suriye'deki "kızık" ismindeki Türkmen yerleşimlerini anlatan bir kelime olarak geçmektedir.

24 Oğuz Boyu’ndan biri olan Kızı Boyu neferleri rivayete göre Bursa kuşatması yıllarında bölgeye gelerek Osmangazi’den yurtluk isterler. Bunun sonucunda bölgede Kızık Köyleri kurulur. Bunlar arasında en otantik ve en iyi muhafaza edilen köy olan Cumalıkızık, aynı zamanda orduya güvenli bir hinterlant oluşturmak amacıyla kullanılan bir Osmanlı stratejisi olan önce kırsal bölgenin, daha sonra kentlerin fethedilmesi stratejisini de yansıtmaktadır. Köy; geliri Orhan Külliyesi’ne aktarılan bir vakıf Köyüdür.

17. Yüzyılda kayıtlarda Ortakızık Köyü, Cumalıkızık veya Camilikızık olarak yer almıştır. Bulunduğu alanda diğer 6 Kızık (Derekızık, Hamamlıkızık, Değirmenlikızık, Fidyekızık, günümüzde mevcut olmayan Bayındırkızık ve Dalkızık) arasında, minberi bulunan ve Cuma Namazlarının kılınabildiği camisi olması nedeniyle bu adla ifade edildiği düşünülmektedir.

Köyün kendisi, yapısı, ortamı ve evleri orijinal planlarını ve yapım tekniklerini muhafaza etmiştir. Köyün bütünü Erken Osmanlı Dönemi'ne en yakın "hava"yı yaratmaktadır. Köyün etrafındaki arazi, ilk başlarda olduğu gibi hala tarım ve ormancılık için kullanılmaktadır.

2014 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edilen alan içerisinde yer almaktadır.