Tirilye Taş Mektep

Osmanlı’da 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı ile başlayan modernleşme sürecinde, Batı tarzı okul binaları yaygınlaşmıştır. Bu süreçte inşa edilen örneklerden biri de Tirilye’deki “Taş Mektep”tir.

1904–1909 yılları arasında, Tirilye doğumlu Metropolit Chirisostomos tarafından yaptırılmıştır. Dört katlı kagir yapı, Avrupa’da yaygın olan Neoklasik mimari anlayışla inşa edilmiştir. Yapı, Tirilye’nin en gösterişli yapılarından biridir.

1924’te Rumların göçü sonrası, Kazım Karabekir’in girişimiyle Darü’l-eytam (yetim okulu) olarak kullanılmaya başlanmıştır. Kültürel derslerin yanında marangozluk ve demircilik gibi el sanatları da öğretilmiştir. 1928’den sonra yatılı bölge okulu, ardından gündüzlü ilkokul olarak hizmet vermiştir.

1988’de, yapılan teknik incelemeler sonucu can güvenliği açısından riskli bulunarak boşaltılmıştır. 2017’de başlayan restorasyon çalışmaları 2021 yılında tamamlanmış ve yapı yeniden ayağa kaldırılmıştır.